EDİRNE'NİN KURTULUŞ GÜNÜ – 25 KASIM- KUTLU OLSUN
I. Dünya Savaşı bitmiş, İtilaf Devletleri yalnızca Anadolu'yu değil, Trakya'nın tamamını da paylaşmanın planlarını yapmaya başlamıştı. Nitekim 28 Eylül 1918'de Selanik'te imzaladıkları anlaşmayla Doğu Trakya'ya batıdan gelebilecek saldırı ihtimali neredeyse kesinlik kazanmıştı.
Oysa Edirne halkı, böyle tehditleri tarihte defalarca yaşamış 19. yüzyılın ilk yarısında tam beş kez işgale uğramıştı!
Bu tekrar eden işgaller Edirne halkının hafızasında derin izler bıraktı; vatan savunması bilincini pekiştirdi, Trakya'nın geleceği için mücadele ruhunu diri tuttu.
Ve işte tam da bu yüzden, 20. yüzyıl başındaki tehditlere ilk karşı duran yer yine Edirne oldu.
Bu bilinçle hareket eden vatanseverler, Edirne Milletvekili Faik (Kaltakıran), Edirne Belediye Reisi Şevket Bey, Avukat Şeref Aykut Bey ve tüccarlardan Yolageldili Kasım Efendi önderliğinde 2 Kasım 1918 günü Kasım efendinin İstanbul'daki Küçük Kınacıyan Han'ın da buluştular ve Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ni kurdular.
Cemiyetin yayın organı 2 Aralık 1918'de faaliyete geçti.
Kuruluş beyannamesinde imzası bulunan isimler şunlardı:
Müftü Mestan Efendi, Belediye Reisi Şevket Bey, Maksutbeyzade Derviş Bey, Müftüzade Cemal Bey, Nazmi Beyzade İsmail Bey, Faik Bey, Dr. Rıfat Osman Bey, Paşazade Fethi Bey, Kumanlızade Ömer Efendi, Mustafabeyzade Nehir Bey, Yolageldili Kasım Efendi, Ali Seyfettin Efendi.
(Kaynak: Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti – Prof. Dr. Zekai Güner)
Bugün "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı" kimliğiyle gururla yaşıyorsak, bunu o dönemin isimsiz kahramanlarına borçluyuz. Ne yazık ki yakın tarihimizle ilgili bilgimiz sınırlı kaldığından, bazıları Edirne halkının verdiği mücadeleyi görmezden gelecek kadar hadsizleşebiliyor.
Oysa tam da İstiklal Savaşı'nın kıvılcımının atıldığı yerdeyiz: Edirne'de.
Mesela; İzmir'in işgaline ilk tepkiyi gösterip işgal komutanına çektikleri telgrafla ilk muhtırayı veren Keşanlıları…
Yunan işgaline meydan okuyan Lalapaşalıları kaç kişi biliyor?
Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, İstiklal Savaşı'ndan önce 1 yıl istiklal savaşlyla birlikte 2 yıl, toplamda 3 yıl boyunca düşmana karşı yılmadan mücadele etti. Bu mücadelenin öncülerinden bazıları:
Edirne'den
Müftü Mestan Efendi, Belediye Reisi Şevket Bey, Derviş Bey, Cemal Bey, İsmail Bey, Faik Bey, Dr. Rıfat Osman Bey, Fethi Bey, Ömer Efendi, Nehir Bey, Kasım Efendi, Ali Seyfettin Bey
Lalapaşa'dan
Müftü Adem Vasfi Efendi, Ahmet Bey, Taşlımüsellimli Emine ve Mehmet Efendi
Havsa'dan
Edip Bey, Recep Efendi, Hüsnü Efendi, Ethem Efendi, İbrahim Efendi, Naip Efendi, Ahmet Efendi (İpsala'ya vekaleten)
Uzunköprü'den
Ömer Bey (nahiyesinden), Muhacir Kadıköy'den Hatip Osman Efendi, Mandıra'dan Molla Hüsnü Efendi, Kırkkavak'tan Hafız Şaban Efendi, Çongara'dan Nazaroğlu Mehmet Ağa, Hafız Şerif Efendi, Bıldır'dan Sait Ağa, Siyahiden İbrahim Ağa, Sultanşah'tan Selim Çavuş
Aslıhan, Zaluf nahiyesinden
Hafız Süleyman Efendi, Sazlı Malkoç'tan Derviş Ağa, Yeniköylü Muhtar Ali Efendi, Çakmak'tan Ali Efendi, Hamitler'den Şakir Ağa
İpsala'dan:
Hüseyin Bey, Müftü Abdülkadir Efendi, Hüseyin, Sadık, Yunus, Nizam ve Hüsnü Beyler, Veznedar Rıza Efendi
Enez'den:
Arif Bey ve Osman Bey
Keşan'dan:
Müftü Raşit Efendi, Mehmet Adil Bey, Belediye Reisi Mustafa Bey, Lütfullah Efendi
Bu kutlu günde, adını bildiğimiz-bilmediğimiz tüm kahramanlarımızı, şehitlerimizi, gazilerimizi ve vatan mücadelesinde bir uçtan bir uca savrulmuş bütün ecdadımızı rahmet, minnet ve saygıyla anıyorum.
Hepsinin manevi huzurunda saygıyla eğiliyorum.
Kurtuluş günümüz kutlu olsun